مقایسه شیوه های مقابله با استرس مادران کودکان عقب مانده ذهنی خفیف و مادران کودکان بهنجار

دسته بندي : علوم انسانی » روانشناسی و علوم تربیتی
چکیده:
در سالهای اخیر به چهار جنبه از محیط زندگی کودک توجه بیشتری شده است که عبارتند از: شرایط محروم ساز پرمایه سازی، تحریک کلامی و تعامل والدین کودک. بنظر می رسد که هریک از این جنبه ها در رشد و تحول هوشی فرد اثرات معنی دار و مهمی داشته باشد. محیط خانواده یا بعبارت بهتر تاثیر متعامل والدین کودک چنان تاثیر پر قدرتی بر کودک دارد که در برابر آن تمام تاثیرات محیطی دیگر ناچیز بنظر می رسد. برای مثال، ورنر، بیرمن و فرنچ دریافتند که با گذشت زمان،  رابطه بین فشار قبل از تولد و شایستگی کودک کاهش می یابد. اما تاثیرات خانواده بطور تصاعدی بارز می شود.
از آنجا که خانواده هایی که از کودکان عقب مانده اشان در خانه مراقبت می کنند با مسائل متنوعی از قبیل زمان مورد نیاز برای سرپرستی آنها، مشکلات مالی، محدودیت برای فعالیت و خستگی مادر مواجه هستند.
این مشکلات می تواند استرسها و فشارهائی را برای مادران که مسئولیت عمده ای را در خانواده برعهده دارد و وقت بیشتری را با کودک می گذراند به همراه داشته باشد و این فشارهای روحی نیز به نوبه خود می توانند تعاملات مادر- کودک را خدشه دار ساخته و کودک عقب مانده را از داشتن یک محیط سالم محروم نموده، موجبات تشدید اختلال او را فراهم آورند. حتی ممکن است آرامش و تعادل خانوادگی را بهم زده و عامل بسیاری از اختلالات عاطفی والدین و سازگاری ضعیف تر سایر کودکان غیرعقب مانده خانواده شوند.
بنابراین با توجه به مسائل فوق می توان گفت اهمیت و ضرورت تحقیق حاضر بطور کلی در پیشگیری از تشدید اختلال کودکان عقب مانده ذهنی خفیف و کمک به بهداشت روانی خانواده های این کودکان است.
در راستای این موضوع، ابتدا لازم است به بررسی و مقایسه میزان استرس و شیوه های مقابله مادران کودکان عقب مانده ذهنی پرداخت، و سپس با آموزش مهارتهای مقابله ای مفید و مهارتهای لازم جهت مراقبت و اداره این کودکان، و انجام مشاوره های لازم روانشناختی و تربیتی و اقدامات درمانی مناسب، مادران را در سازگاری با کودکانشان و در فراهم نمودن محیطی مناسب و موثر برای رشد و پیشرفت آنها راهنمائی و یاری کرده و از تشدید اختلال کودک، اختلالات عاطفی مادر و سایر اعضای خانواده پیشگیری به عمل آید.
جامعه آماری این پژوهش کلیه مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر ۷ تا ۱۱ ساله شهر تهران، و در گروه مقایسه نیز جامعه آماری، کلیه مادران کودکان بهنجار ۷ تا ۱۱ ساله همین شهر بودند.  گروه نمونه این پژوهش ۱۰۰ نفری بودند که ۵۰ نفر از آنها را مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر (خفیف) ۷ تا ۱۱ ساله (۲۵ مادر دختر و ۲۵ مادر پسر) و ۵۰ نفر دیگر را مادران کودکان بهنجار ۷ تا ۱۱ ساله (۲۵ مادر دختر و ۲۵ مادر پسر) تشکیل می دادند. روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری خوشه ای است . تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان داد که بین میانگین نمرات کل استرس مادران کودکان عقب مانده و مادران کودکان غیرعقب مانده (بهنجار) تفاوت معنی داری وجود دارد یعنی مادران کودکان عقب مانده نسبت به گروه مقایسه از سطوح استرس بالاتری برخوردارند.
واژه های کلیدی: استرس، مقابله، عقب ماندگی ذهنی

فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول: مقدمه و کلیات
مقدمه و بیان مساله
اهمیت تحقیق
اهداف تحقیق
سؤالات تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعاریف واژه ها
استرس
مقابله
عقب ماندگی ذهنی
فصل دوم: مروری بر تحقیقات پیشین
استرس
مقابله
تعاریف عقب ماندگی
تعریف عقب ماندگی ذهنی از نظر جامعه شناسی
تعریف رفتاری
طبقه بندی سیستم AAMD
مشکلات والدین کودکان عقب مانده ذهنی
استرس والدین کودکان عقب مانده
شدت عقب ماندگی کودک
سن کودک
جنسیت کودک
رفتارهای خاص کودک
سازگاری و شیوه های مقابله والدین کودکان عقب مانده ذهنی
فصل سوم: روش تحقیق
روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه گیری
ابزارهای اندازه گیری
پرسشنامه منابع و استرس
روش نمره گذاری
روش جمع آوری اطلاعات
روش آماری
فصل چهارم: نتایج تحقیق
نتایج تحقیق
سوالات
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری
محدودیتهای تحقیق
پیشنهادها
پیشنهادهای کاربردی
فهرست منابع