تاريخچه طولاني يونيكس كه مي توان گفت بخشي از آن خوب و بخشي از آن بد مي باشد , مطالعه اي است در پشتكار و استقامت, تغييرات ناگهاني در جهت توسعه  نرم افزار, و جشن پيروزي تكنولوژي خوب بر روش برخورد هرج و مرج طلبانه اي كه بعضي اوقات صنعت كامپيوتر با محصولات خوب پيش مي گيرد .به دهه 1960 برمي گرديم , هنگامي كه

پيشرفت و توسعه كامپيوتر حوزه كاري تعداد اندكي شركتهاي پيشگام در صنعت و دانشگاههاي پيشرو بود . در  اين دوران اغلب تحقيقات  در آزمايشگاههاي  بل , ام آي تي , و جنرال الكتريك  (  توليدكننده  پيشروي  كامپيوتر  در  آن  زمان) صورت  مي گرفت  . اين  سه  كانون  تحقيقاتي  بر روي سيستم عاملي به   نام ( Multiplexed Information and Computing System) MULTICS براي كامپيوتر بزرگ GE 645 تشريك مساعي كرده بودند . MULTICS پيروزي كاملي نبود, و بنابراين با شايستگي كنار گذاشته شد ( به همين ترتيب تلاشهايي كه بر روي كامپيوترهاي GE صورت گرفت) .در 1969, كن تامپسون محققي در آزمايشگاههاي بل و يكي از طراحان MULTICS , بازي Space Travel را براي MULTICS نوشته بود . در روزهاي اشتراك زماني, كاربران بايد براي زماني كه بر روي كامپيوتر بزرگ صرف مي كردند, هزينه مي پرداختند . احتمالا Space Travel بازي خوبي بوده است, اما بر روي كامپيوتر بزرگ GE به خوبي اجرا نمي شد و براي بازي 75 دلار هزينه در بر داشت . حتي براي يك آزمايشگاه تحقيقاتي نيز اين مقدار اسراف وحشتناكي محسوب مي شد, بنابراين كن تامپسون و همكارش دنيس ريچي بازي را باز نويسي كردند تا بر روي كامپيوتر DEC PDP-7 كه آن موقع در آزمايشگاههاي بل بدون استفاده بود, اجرا شد . اما به منظور بردن Space Travel به DEC , تامپسون بايد سيستم عامل جديدي براي آن مي نوشت و در همين نقطه بود كه يونيكس امروزي ريشه گرفت .برايان كرنيگان ديگر محقق آزمايشگاههاي بل به اين سيستم عامل, لقب (Uuniplexed Information and computing System) UNICS  را داد . سيستم عامل فوق در اين راه به عنوان يونيكس شناخته شد و به كامپيوترهاي قدرتمند تري منتقل گرديد . در سال 1972, يونيكس به طرز دقيق بر روي 10 كامپيوتر در حال اجرا بود, و در سال بعد تامپسون و ريچي, يونيكس را با زبان برنامه نويسي C بازنويسي كردند . زبان برنامه نويسي C  قابل حمل تر بود و كمك كرد كه يونيكس به سيستم عاملي تبديل شود كه مي توانست بر روي انواع متفاوتي از كامپيوترها اجرا گردد .يونيكس به عنوان يك محصول توسط سرپرست حقوقيش AT&T دچار مشكل شد, چون دولت از معرفي محصولات كامپيوتري به صورت تجاري جلوگيري مي كرد؛ اين موضوع تا پيش از تجزيه AT&T ساير بازيگران را از صحنه بازار كامپيوتر خارج سازد. به دليل تقاضا, AT&T اصلا يونيكس را به دانشگاهها, دولت و بعضي از شركتها بخشيد ( با مطالبه قيمتي اسمي به منظور پرداختن هزينه مواد اوليه ) .يونيكس در بين سالهاي 1974 تا 1979 در واقع يك محصول تحقيقاتي بود كه در دانشگاهها به منظور مقاصد آموزشي محبوبيت يافته بود . يونيكس 2974 شباهت چنداني به يونيكس 1979 نداشت؛ در طي اين سالها برنامه هاي كمكي و ابزارهاي بسياري به يونيكس افزوده شدند و در همان زمان نيز صنعت كامپيوتر به سرعت توسعه يافت و با اين توسعه, بازار بالقوه يونيكس رشد پيدا مي كرد .در اين زمان توسعه يونيكس به آزمايشگاههاي بل و AT&T محدود نمي شد . در سال 1974 دانشگاه بركلي كاليفرنيا كار خود را بر روي يونيكس آغاز كرد و Berkeley Software Distribution  را توليد نمود . BSD, شامل بسياري از برنامه هاي كمكي متداول مانند ويرايشگر متن vi و پوسته C بود كه مي توانيم آنها را در يونيكس امروزي پيدا كنيم . تحقيق بر روي BSD تا امروز ادامه دارد .اما يكي از معماران BSD به نام بيل جوي, سان ميكروسيستمز را پريشان و هيجان زده نمود و در آنجا كار تحقيقات و توسعه خود را بر روي يونيكس پيشرفت داد . امروزه سان يكي از رهبران بازار ايستگاه كاري يونيكس است ( مجموعه SPARCstation اين شركت براي اغلب مردم مترادف ايستگاه كاري يونيكس مي باشد ), و SunOs تقريبا نگارش بسط يافته BSD است .چندين شركت ديگر نيز از سان سرمشق گرفتند و نگارشهاي مخصوص به خودشان از يونيكس را توسعه دادند . AIX از آي بي ام, Ultrix از  DEC , و HP-UX از هيوات پاكارد, همگي مثالهايي از يونيكس نيمه اختصاصي مي باشند . بعضي از نگارشها, مانند Coherent از Mark Williams Company , واقعا يونيكس نيستند, بلكه اين نگارش فقط نرم افزاري است كه مانند يونيكس واقعي به فرمانهاي يونيكس پاسخ مي دهد .در سال 1980 هنگامي كه مايكروسافت نگارش كاهش يافته اي از يونيكس به نام زنيكس را منتشر ساخت, يونيكس در دسترس كاربران ريزكامپوترها نيز قرار گرفت . شايد ميكرسافت به دليل شكل دادن اتحادي با آي بي ام مشهورتر باشد . اين اتحاد, ( Disk Operating System ) DOC ميكرسافت را به معروفترين سيستم عامل ريز كامپيوتر تبديل ساخت . مسئوايت توسعه زنيكس به عهده شركت سانتا كروز ( شركتي كه بخشي از آن در مالكيت ميكروسافت است ), گذاشته است و هم اكنون SCO UNIX  محصول مهمي در دنياي يونيكس مي باشد .پيش از سال 1983, يونيكس وضعيت مطلوبي نداشت زيرا به طور رسمي پشتيباني نمي شد ؛ AT&T هيچ تضميني درباره آينده يونيكس نمي داد . اين وضع در سال 1983 تغيير كرد, AT&T در اين سال نگارش Unix system V Release 1 را منتشر ساخت و قول داد نرم افزاري كه براي اين نگارش ايجاد مي شود با تمام نگارششهاي آينده يونيكس از AT&T سازگار خواهد بود .

تاريخچه توسعه و تكامل يونيكس
چرا يونيكس ؟
سيستم عاملهاي سازگار با يونيكس
معماري يونيكس
هسته سيستم عامل و پروسه ها
ساختار سيستم پرونده يونيكس
پوسته يونيكس
پروسه هاي كليدي يونيكس
پروسه init
Httpd
Sendmail
NFS
پروسه inetd
پروسه Cron
هويت كاربر از نظر سيستم
حسابهاي كاربري و گروهها (Account & group)
فايل etc/passwd
فايل /etc/group
مديريت سيستم
برپاسازي سيستم جديد
متوقف ساختن كار سيستم
برقراري ارتباط
اعلانهاي سيستم
محيط متني يونيكس
محيط گرافيكي يونيكس
مفهوم X Window System
چرا از X استفاده مي كنيم ؟
سرويس دهنده X
راه اندازي X
استفاده از ماوس
كار با Xterm
راه اندازي xterm
ويرايش متن در يونيكس
 ويرايشگر vi
كار با vi
ويرايشگر emacs
راه اندازي emacs
سيستم كمك در emacs
يونيكس در شبكه
ارتباطات غير رسمي توسط فرمانهاي UUCP
مبادي اوليه UUCP
استفاده از UUCP
مشكلات بالقوه با فرمان uucp
نرم افزار رايگان و ftp
استفاده از ftp
با پرونده چه كار كنم ؟
استفاده از فرمان rlogin
استفاده از فرمان telnet
 RFS و NFS
برنامه هاي پستي يونيكس
دريافت نامه
اينترنت
ذخيره كردن پيامها
ساير بسته هاي نرم افزاري پستي
يوزنت , اينترنت و world wide web
يوزنت و گروه هاي خبري
خواندن و نوشتن اخبار
گوفرها : سازمان دهندگان اطلاعات
دستيابي به وب